Adolf Doliński, Opowiadania kryminalne 2

Adolf Doliński był jednym z autorów publikujących opowiadania sensacyjne i kryminalne w ilustrowanym tygodniku ,,Co Tydzień Powieść”. Jego pięć historii o zbrodniach ukazało się w latach 1938-1939, ale dopiero niedawno doczekało się wydania zbiorowego w postaci dwóch tomów wydanych w ramach serii ,,Kryminały przedwojennej Warszawy” Wydawnictwa CM. W drugim tomie opowiadań można znaleźć dwie naprawdę interesujące historie dotyczące różnych zbrodni. Szczególnie szokujące pod względem fabularnym okazać się mogło pierwsze z nich zatytułowane ,,Blondynka czy brunetka?”. Główną oś utworu stanowią makabryczne ślady znajdowane w kilku polskich hotelach. Wszelkie ślady wskazują, że jeden z gości hotelowych zabił swoją towarzyszkę, a jej poćwiartowane zwłoki wywiózł w kufrze marki ,,Galos”. Taka sytuacja powtarza się w kolejnych hotelach, a sposób działania zbrodniarza okazuje się taki sam. Przybywa na jedną noc z kobietą, nie melduje się w recepcji, a rankiem opuszcza hotel bez towarzyszki, ale za to z ciężkim kufrem. Czyżby pojawił się nowy seryjny morderca, który morduje piękne młode kobiety i pozbywa się ich zwłok za pomocą kufra marki ,,Galos”? W tym opowiadaniu czytelnik oprócz kryminalnej fabuły może bliżej poznać życie towarzyskie Warszawiaków. Zarówno przedstawiciele śmietanki towarzyskiej, jak i marzący o lepszym życiu zwykli mieszkańcy, wieczorami tłumnie udają się do lokali rozrywkowych. Na dancingach można zaobserwować liczne grupy stałych bywalców, w tym bogate starsze damy szukające towarzystwa łasych na ich majątek młodzików, urodziwe femme fatale uwodzące naiwnych mężczyzn, czy statecznych gentelmanów szukających towarzystwa młódek. Są tam również fordanserzy, którzy dotrzymują towarzystwa (nie tylko w tańcu i za drobne wynagrodzenie) paniom z różnych środowisk. Jest wśród nich również czarujący Jimmy, który staje się jednym z podejrzanych. Uważam, że to opowiadanie przykuje uwagę czytelnika nie tylko ze względu na interesującą fabułę, ale przede wszystkim z powodu zaskakującego rozwiązania. Za równie ciekawe uważam także drugie opowiadanie pod tytułem ,,Amerykański spadek”. Jest ono równie interesujące, ale bardziej przypomina romansową historię z nutką sensacyjną niż opowiadanie kryminalne. W tym utworze udało się mu się przedstawić perspektywę kobiecą. Maryla Minorska odbiega od standardów wyznaczanych jej przez otoczenie. Zamiast bogato wyjść za mąż woli pracować na własne utrzymanie. Niestety traci pracę stenotypistki w firmie importującej kawę. Wkrótce otrzymuje informację o spadku po krewnym, który zapisuje jej i niejakiemu Janowi Stolarowiczowi cały swój majątek. Warunkiem jest przyjazd do Minneapolis i ślub ze Stolarowiczem. Czy Maryla przyjmie nietypową ofertę? Jakie przygody czekają na nią w nieznanym zakątku świata? Czy uda się jej spełnić american dream? W przeciwieństwie do pozostałych autorów tworzących w tym czasie, Doliński nie tworzy spektakularnych fabuł kryminalnych. Woli stawiać się w roli przewodnika po przedwojennej Warszawie. Plastycznie przedstawia życie mieszkańców stolicy i okolic, trafnie ukazuje znaczące różnice pomiędzy elitami mogącymi pozwolić sobie na fanaberie a zwyczajnymi ludźmi starającymi się codziennie wiązać koniec z końcem. Kontrast pomiędzy bywalcami dansingów a nękanymi przez bezrobocie i biedę jest znaczący. Doliński tworzy w ten sposób interesującą diagnozę społeczeństwa, w którym istnieje podział na zdeprawowanych i gotowych na wszystko poszukiwaczy łatwego zarobku oraz pracowitych, ale nie mających szczęścia w życiu. Podsumowując, w drugim tomie Opowiadań kryminalnych, autor bardziej skupił się na ukazaniu życia ówczesnego społeczeństwa. Starał się pokazać zarówno elity bywające w modnych klubach, jak i codzienne problemy borykających się z biedą Polaków. Interesujące są również rozważania autora na temat kontrastu ich życia, jak i odniesienia do rodzących się współczesnych trendów, tj, nieszablonowe sztuczki marketingowe specjalistów od reklamy. Niemniej polecam lekturę tej niewielkiej książeczki, która na pewno zaciekawi miłośników kryminału, bo stanowi interesujący inwariant społeczno-obyczajowy kryminału. https://sztukater.pl/ksiazki/item/22080-kryminaly-przedwojennej-warszawy-tom-21-opowiadania-kryminalne-czesc-2.html