Stanisław A. Wotowski, Tajemniczy wróg

Jednym z ciekawszych tytułów dostępnych w serii ,,Kryminały przedwojennej Warszawy” jest "Tajemniczy wróg” Stanisława Wotowskiego. Powieść wydana w 1938 roku jest zarazem ostatnią książką dorobku autora, jak i jednym z najlepiej skonstruowanych przez niego kryminałów. Na tle pozostałych twórców powieści kryminalnych w tamtym czasie powieść Wotowskiego wyróżnia się nie tylko fabułą, czy wartką akcją, ale przede wszystkim narracją prowadzoną z perspektywy bohatera. W ten sposób autorowi udało się nie tylko ukazać jego subiektywny punkt widzenia, ale również urozmaicić powieść o rozterki bohatera i jego spektakularną przemianę z pospolitego złodziejaszka we wrażliwego młodzieńca. Powieść osadzona jest w latach 30. XX wieku w Warszawie. Nasz bohater, Antoni Korski, z powodu złej sytuacji życiowej zmuszony jest do nawiązania współpracy z bandą zawodowych złodziei. Wkrótce nowicjusz otrzymuje swoje pierwsze poważniejsze zlecenie: ma zakraść się do willi barona Gerca, sporządzić plan budynku i w sprzyjającym momencie ukraść znaczną sumkę pieniędzy. Młodzieniec pod zmienionym nazwiskiem zatrudnia się jako sekretarz barona, by móc w międzyczasie poznać każdy zakamarek domostwa oraz zwyczaje jego mieszkańców. Tuż po przybyciu do willi okazuje się, że zadanie wcale nie jest takie proste jak mogłoby się wydawać. W domu panuje bardzo napięta atmosfera, a każdy z domowników jest podejrzliwy, bo baron obawia się tajemniczych wrogów, którzy w każdej chwili mogą go zabić. Atmosferę grozy wzmacnia pojawiająca się w ogrodzie staruszka. Bardzo szybko fałszywy sekretarz z cichego obserwatora staje się aktywnym uczestnikiem zdarzeń oraz świadkiem zniknięcia swego pracodawcy. Nieznani wrogowie zagrażają również złodziejowi, który aby ocalić własne życie musi rozwikłać zagadkę zniknięcia barona. Mocnymi atutami powieści są nie tylko intrygująca fabuła widziana oczami początkującego złodzieja, który staje się mimowolnym amatorskim detektywem, czy wartka akcja obfitująca w wiele niespodziewanych wydarzeń, ale przede wszystkim klimat niesamowitości. Na szczególną uwagę czytelnika zasługują pełne szczegółów niezwykle plastyczne opisy miejsc akcji, a przede wszystkim domu Gerca i zakamarków domostwa doktora Webera. Część z nich ma wzbudzać w czytelniku nastrój grozy i budzić przestrach. Nie są to jednakże opisy spowinowacone z często stosowanymi przez Wotowskiego motywami okultyzmu, czy magii. "Tajemniczy wróg” jest powieścią pełną sensacji, w którą wplecione zostały również wątki romantyczne i pełne humoru. Te drugie są w głównej mierze dziełem postaci drugiego planu. Zwłaszcza sceny z udziałem nieco rubasznego radcy Dudziela i jego przyjaciółki panny Ziuty szybko przełamują nastrój grozy i nieustannych podejrzeń, by choć na chwilę rozluźnić czytelnika i wprawić go w dobry humor. Warto również wspomnieć o osobie autora, którego życiorys do tej pory zaskakuje i jest pełen luk, które udało się wydawcy wypełnić za pomocą artykułu autorstwa Mieszka Banasiaka, który został zamieszczony na końcu książki. Można się zatem dowiedzieć o Wotowskim tego, że był policjantem, a później właścicielem prywatnego biura detektywistycznego. Doskonale orientował się w tematyce okultyzmu i masonerii, o których wspominał w swych powieściach historycznych, sensacyjnych czy kryminalnych dziejących się w salonach arystokratycznych. Do tworzenia fabuł kryminalnych inspirowały go również prawdziwe historie, czego wyrazem jest na przykład powieść ,,Człowiek, który zapomniał swego nazwiska” (drugi tom serii ,,Kryminały przedwojennej Warszawy”). Powieść Wotowskiego spodoba się przede wszystkim miłośnikom serii Wydawnictwa CM oraz pasjonatom dawnych kryminałów. Autorowi udało się stworzyć wciągającą i trzymającą w napięciu aż do ostatniej strony niebanalną fabułę. Na pierwszy plan wysuwa się główny bohater, który okazuje się bacznym obserwatorem i interesującym opowiadaczem. Nawet jego przemiana wewnętrzna oraz rola amatorskiego poszukiwacza zaginionego barona wzbudza w czytelniku zainteresowanie i nie wydaje się naiwna, jak to bywa w wielu utworach z tamtego okresu. Wotowski był jednym z tych autorów, których powieści odznaczały się intrygującymi zagadkami kryminalnymi i nadal wzbudzały satysfakcję w czytelniku mimo upływu wielu lat. Polecam nie tylko ,,tajemniczego wroga”, ale również pozostałą jego twórczość. https://sztukater.pl/ksiazki/item/22860-kryminaly-przedwojennej-warszawy-tom-29-tajemniczy-wrog.html