Sven Elvestad, Pokój zmarłego, Czarna Gwiazda

Literatura skandynawska jest swoistym fenomenem, który fascynuje wielu czytelników. Dla jednych kraje skandynawskie są miejscami niezbadanymi, na poły egzotycznymi, o których mogą dowiedzieć się więcej w powieściach. Natomiast inni cenią mroczny nastrój zawarty na każdej karcie książki oraz skomplikowane ludzkie sylwetki. Jedno jest pewne – ci pisarze potrafią tworzyć skomplikowane fabuły oparte na grze z czytelnikiem. A co najważniejsze każda z powieści opisuje nie tylko intrygę kryminalną oraz żmudne śledztwo, ale także porusza tematykę społeczno-polityczną. Jednym z przedstawicieli prozy norweskiej jest zapomniany już Sven Elvestad, tworzący głównie pod pseudonimami Stein Riverton i Kristian F. Biller. Zyskał on sławę dzięki serii powieści o błyskotliwym Asbjörnie Kragu i Knutcie Gibbie. Elvestad zyskał ogromną sławę, głównie wśród czytelników Agathy Christie, do której powieści jego książki był często porównywane. O jego poczytności świadczyć może utworzenie Nagrody Rivertona (Rivertonprisen) dla autorów kryminałów. Powieści Elvestada mogą zainteresować misternie skonstruowaną intrygą oraz niebanalną fabułą, która zapewnia rozrywkę na wysokim poziomie. Każdy z jego utworów zawiera kalejdoskop doskonale sportretowanych postaci drugoplanowych, które na długo pozostają w pamięci czytelnika. W kolejnych powieściach autor starał się tworzyć psychologiczne obrazy postaci, które stanowią nawiązanie do jego zainteresowań teoriami Zygmunta Freuda. Na uwagę zasługuje także opis współczesnej Norwegii, a zwłaszcza społeczeństwa borykającego się z wieloma problemami. W ramach najnowszej serii Klasyka skandynawskiego kryminału wydawnictwo CM przypomina dwie mikropowieści Elsvalda Pokój zmarłego i Czarną gwiazdę. Są to utwory w których przewodnikiem po książkowym świecie oraz narratorem jest główny bohater, czyli detektyw Krag. Z dozą humoru i autoironii opowiada czytelnikowi swoje dokonania i komentuje każde swoje posunięcie w zawiłych sprawach kryminalnych, które miał okazje rozwikłać. W Pokoju zmarłego pisarz czerpie z motywu zamkniętego pokoju zastosowanego po raz pierwszy przez Edgara Allana Poe. Zadaniem Kraga jest rozwikłanie zagadkowej śmierci Natomiast Czarna gwiazda przenosi czytelnika do Stanów Zjednoczonych. Krag zgłębiał tam tajniki pracy amerykańskich policjantów. W tym celu przeglądał archiwa, uczestniczył w patrolach, a nawet zwiedzał więzienia. Jednym z nich jest tzw. Czarna Gwiazda, jedno z niewielu więzień, które posiadają najnowsze sposoby zabezpieczeń. Z tego miejsca po prostu nie da się uciec. A jednak jeden ze spiskowców znajduje sposób na ucieczkę. Kim jest ów zbieg i jakie jest jego powiązanie z norweskim detektywem? Obie powieści to interesująco skonstruowane kryminały obyczajowe, które wciągają już od pierwszych stron. Krag jest wyjątkowym narratorem, który oprócz dokładnego streszczania każdej sprawy oraz podążaniu za kolejnymi śladami, daje się poznać jako gawędziarz. Z dbałością o detale portretuje osoby, które spotyka na swej drodze i bardzo często zgrabnie z nutką humoru opisuje swoje wrażenia z tych spotkań. Często również polemizuje z potocznym rozumieniem pracy detektywa i wskazuje, ze nie jest ona zawsze tak pasjonująca, jak to opisują w książkach. Norweg jest osobą posiadającą dystans do siebie, który uwidacznia się w komentarzach autoironicznych. To bohater, który zyskuje sympatię czytelnika niemalże od razu. Sprawy, które prowadzi są zagmatwane i wymagają wiele wysiłku, ale Krag jest nieugięty, choć czasami daje się wywieźć w pole. Uważam, że książka Elvestada przypadnie do gustu miłośnikom tzw. klasycznych kryminałów, którzy cenią sobie nie tylko pasjonującą lekturę i zagmatwaną intrygę, ale również lokalny koloryt. Mikropowieści czyta się bardzo szybko i z rosnącą uwagą także dzięki niebanalnej narracji prowadzonej z perspektywy głównego bohatera. Mówiąc szczerz już nie mogę doczekać się kolejnego spotkania z Kragierm. Polecam! https://sztukater.pl/ksiazki/item/21401-den-dodes-vaerelse.html